Etykietowanie żywności

W przeciągu kilku lat nastąpiły zmiany odnośnie umieszczania informacji na etykiecie produktu m.in.:

• Poprawna czytelność informacji (minimalny rozmiar czcionki dla obowiązkowych danych).^*

^*Rozmiar wielkich liter i cyfr musi być równoważny z literą „D”, która zaczyna słowo „Dodatek”, gdzie wysokość x jest równa lub większa niż 1,2 mm. W przypadku etykietowania środków spożywczych, w których składnik lub składniki zastępujące są stosowane w produkcie, po nazwie produktu w pobliżu musi znajdować się nazwa składnika lub składników zastępujących, wydrukowanych na opakowaniu lub na etykiecie w taki sposób, aby zapewnić czytelność, przy użyciu czcionki, której wysokość x wynosi, co najmniej 75% wysokości nazwy produktu i która nie jest mniejsza niż 1,2 mm.

• Bardziej przejrzysta i zharmonizowana prezentacja alergenów (np. soi, orzechów, glutenu, laktozy) dla żywności paczkowanej (podkreślenie czcionką, stylem lub kolorem tła) na liście składników.
• Obowiązkowe informacje o alergenach dla żywności niepaczkowanej, w tym w restauracjach i kawiarniach^*

^*Biorąc pod uwagę fakt, że siedem na dziesięć ciężkich reakcji alergicznych ma miejsce, gdy ludzie spożywają posiłki poza domem, nowe zasady gwarantują, że informacje o alergenach w żywności niepaczkowanej powinny być zawsze dostępne. Restauracje lub inne placówki gastronomiczne powinny wyświetlać lub tworzyć informacje o alergenach.

• Wymaganie niektórych informacji żywieniowych dla większości paczkowanej przetworzonej żywności
• Obowiązkowa informacja o pochodzeniu świeżego mięsa ze świń, owiec, kóz i drobiu
• Takie same wymagania dotyczące etykietowania w przypadku sprzedaży online, sprzedaży na odległość lub zakupu w sklepie
• Lista modyfikowanych nanomateriałów w składnikach
• Szczegółowe informacje na temat pochodzenia roślinnego rafinowanych olejów i tłuszczów

Obowiązkowa informacja o wartości odżywczej musi zawierać wszystkie następujące dane: wartość energetyczną, ilość tłuszczu oraz nasyconych kwasów tłuszczowych, węglowodanów, cukrów, białka i soli.

^*Wartość energetyczną należy podać zarówno w kJ (kilodżulach), jak i w kcal (kilokaloriach). Najpierw należy podać wartość w kilodżulach, a następnie wartość w kilokaloriach. Można użyć skrótu kJ / kcal.

 Informacja o wartości odżywczej powinna zostać podana z przodu opakowania wszystkich paczkowanych produktów spożywczych, wyrażona w przeliczeniu na 100 ml / 100 g lub na porcję. Niezbędne informacje muszą być przedstawione w czytelny sposób. Musi także istnieć znaczący kontrast między pismem a tłem etykiety.

Zasady dotyczące minimalnego rozmiaru czcionki mają zastosowanie do informacji o wartości odżywczej, która musi być drukowana przy użyciu znaków przy użyciu rozmiaru czcionki, w którym wysokość x jest równa lub większa niż 1,2 mm. W przypadku opakowań lub pojemników, których największa powierzchnia jest mniejsza niż 80 cm², wysokość x musi wynosić, co najmniej 0,9 mm.

Żywność w opakowaniach lub pojemnikach, których największa powierzchnia ma powierzchnię mniejszą niż 25 cm², jest zwolniona z obowiązkowego oznaczania wartości odżywczej.

W przypadkach, w których wartość energetyczna lub ilość składników odżywczych w produkcie jest nieznaczna, informacje na temat tych elementów można zastąpić oświadczeniem, takim jak „Zawiera nieznaczne ilości…”, które należy podać w bezpośredniej bliskości informacji o wartości odżywczej

Produkty nieprzetworzone, które zawierają pojedynczy składnik lub kategorię składników

• Mąka (np. pszenna) - mąkę, która nie zawiera żadnych dodanych składników np. dodatków, witamin, minerałów i która nie została poddana żadnemu przetwarzaniu poza mieleniem i łuskaniem uważa się za produkt nieprzetworzony.
• Miód- podobnie jak w przypadku mąki
• Zioła, przyprawy i ich mieszaniny- są zwolnione z wymogu obowiązkowej informacji o wartości odżywczej, ponieważ są spożywane w małych ilościach i nie mają znaczącego wpływu odżywczego na dietę. Podobnie, takie produkty zawierające środki aromatyzujące i / lub regulatory kwasowości korzystają z tego wyłączenia, pod warunkiem, że środki aromatyzujące i / lub regulatory kwasowości nie mają znaczącego wpływu na wartości odżywcze.

• Napoje alkoholowe zawierające ponad 1,2% objętościowo alkoholu są zwolnione z obowiązkowego wykazu składników i informacji o wartości odżywczej

4 czerwca 2019 r .: na corocznym kongresie SpiritsEUROPE w Paryżu przedstawiciele przemysłu spirytusowego podpisali protokół ustaleń w sprawie etykietowania napojów spirytusowych, w które zobowiązują się w najbliższych latach, aby zapewnić wartość energetyczną na etykiecie i listę składników off label. Oprócz spiritsEUROPE, sześć firm podpisało indywidualnie, jak również 4 stowarzyszenia krajowe (Hiszpania, Polska, Irlandia, Holandia).

4 lipca 2019 r .: komisarze Andriukaitis i Hogan wysłali list do sektora wyrobów spirytusowych , z zadowoleniem przyjmując podpisanie protokołu ustaleń i zachęcając przemysł do rozpoczęcia wdrażania go jak najszybciej z korzyścią dla konsumentów.

Czy muszę dokładnie wyliczyć wartość odżywczą?

Tolerancje do celów oznaczania wartości odżywczej są ważne, ponieważ nie zawsze jest możliwe, aby żywność zawierała dokładne poziomy składników odżywczych są oznaczone, ze względu na naturalne różnice i różnice w produkcji i podczas przechowywania.

Jednak zawartość składników odżywczych w żywności nie powinna znacznie odbiegać od oznaczonych wartości w takim zakresie takie odchylenia mogą prowadzić do wprowadzenia konsumentów w błąd.

^*W przypadku składników odżywczych, których konsumenci są ogólnie zainteresowani zmniejszeniem spożycia (takich jak tłuszcze, cukry i sól / sód), deklarowanych wartości nie należy ustalać w dolnym zakresie tolerancji, podczas gdy zmierzona lub obliczona wartość średnia byłaby wyższa od tej deklarowanej wartości. Również dla składników odżywczych gdzie konsumenci są ogólnie zainteresowani wyższymi poziomami, deklarowanych wartości nie należy ustalać na wyższych poziomach zakres tolerancji, podczas gdy zmierzona lub obliczona wartość średnia byłaby niższa od tej deklarowanej wartości.

Kiedy możemy zastosować oświadczenia żywieniowe na naszym produkcie, które w dużej mierze wpływają na jego atrakcyjność…

• „Niska zawartość cukru”- określenie to możemy wykorzystać, gdy na nasz produkt przypada maksymalnie 5g cukru/100g.
• „Nie zawiera soli”- określenie to możemy wykorzystać wówczas, gdy produkt zawiera nie więcej niż 0,5 g cukrów/100 g.
•  „Niska zawartość tłuszczu”-warunki stosowania oświadczenia to, co najmniej 30% zredukowanego tłuszczu w porównaniu do podobnego produktu.
• „Nie zawiera tłuszczu”- określenie to dotyczy produktów o zawartości nie więcej niż 0,5 g tłuszczu/ 100 g.
• „Niska wartość energetyczna”-oświadczenie stosuje się, do produktów stałych, które zawierają nie więcej niż 40 kcal/100g oraz płynnych, które zawierają nie więcej niż 20 kcal/100g.
• „Bogaty w błonnik”- określenie to dotyczy produktów o minimum 6 g błonnika/ 100 g.
• „Źródło błonnika”-określenie to możemy wykorzystać, gdy nasz produkt zawiera, co najmniej 3 g błonnika/ 100 g.
• „Wysoka zawartość białka”-z kolei to oświadczenie możemy wykorzystać, gdy co najmniej 20% wartość energetycznej pochodzi z białka.
• „Źródło białka”- takie oznaczenie możemy wykorzystać, gdy co najmniej 12 % wartości energetycznej pochodzi z białka.
• „Nie zawiera soli”- dotyczy produktów, w których jest nie więcej niż 0,005 g soli
• „Bez dodatku soli”- takie określenie możemy wykorzystać, gdy nasz produkt zawiera nie więcej niż 0,12 g soli.”
• „Niska zawartość soli”- określenie to stosujemy wówczas, gdy nasz produkt zawiera nie więcej niż 0,12 g soli.
• „Bardzo niska zawartość soli” dotyczy produktów, które zawierają nie więcej niż 0,04 g soli.
• „Źródło kwasów tłuszczowych omega-3” może być zamieszczane, gdy produkt zawiera przynajmniej 0,3 g kwasu alfa-linolenowego na 100 g i na 100 kcal lub przynajmniej 40 mg kwasów eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego razem na 100 g i na 100 kcal.
• „Wysoka zawartość kwasów tłuszczowych omega-3” może być zamieszczane tylko wówczas, gdy produkt zawiera przynaj­mniej 0,6 g kwasu alfa-linolenowego na 100 g i na 100 kcal lub przynajmniej80 mg kwasów eikozapentaenowego i dokozaheksaenowego razem na 100 g i na100 kcal.
• „Wysoka zawartość tłuszczów jednonienasyconych” może być stosowane, wówczas gdy przynajmniej 45 % kwasów tłuszczowych w produkcie pochodzi z kwasów jednonienasyconych.
• „Wysoka zawartość tłuszczów wielonienasyconych” stosujemy, gdy 45 % kwasów tłuszczowych pochodzi z kwasów wielonienasyconych i dodatkowo tłuszcze wielonienasycone dostarczają więcej niż 20 % energii produktu.
• „Wysoka zawartość tłuszczów nienasyconych” takie oświadczenie stosujemy, gdy co najmniej 70 % kwasów tłuszczowych w produkcie pochodzi z tłuszczów nienasyconych oraz dostarczają więcej niż 20 % energii produktu.

Oświadczenia o :

a) podwyższonej zawartości- stosujemy wówczas, gdy zwiększenie zawartości danego składnika wynosi co najmniej 30 % w porównaniu z produktem podobnym

b) obniżonej zawartości- stosujemy wówczas, gdy obniżenie zawartości danego składnika wynosi co najmniej 30 % w porównaniu z produktem podobnym

W przypadku oświadczeń zdrowotnych np. o zmniejszaniu ryzyka choroby należy udać się do odpowiedniego urzędu celem przedłożenia wniosku wraz z odpowiednimi dokumentami.

• Nazwa produktu
• Spis składników z uwzględnieniem alergenów
• Ilość niektórych składników- głównych na przykładzie chrzanu % jego zawartość
• Wartość odżywcza produktu na 100 g
• Jeżeli mamy paczkowany produkt spożywczy to podajemy ilość netto/ lub liczbę sztuk w opakowaniu
• Data ważności/ przydatności do spożycia
• Warunki przechowywania bądź użytkowania
• Dane identyfikujące osobę fizyczną lub firmę, która produkuje lub paczkuje środki spożywcze lub wprowadza środki spożywcze do obrotu
• Szczegółowe dane dotyczące źródła lub pochodzenia produktu
• W przypadku możliwości niewłaściwego użycia powinno się uwzględnić instrukcję
• Oznaczenie partii produkcyjnej
• Klasa jakości handlowej lub inny wyróżnik jakości handlowej jeżeli obowiązek ich podawania wynika z odrębnych przepisów

Dodatkowe informacje dla wybranych produktów żywnościowych:

• dla produktów głęboko mrożonych: „produkt głęboko mrożony”, „nie zamrażać powtórnie” lub podobne określenie
• dla napojów alkoholowych: moc alkoholu, np. alk. 40% obj. lub 40% vol.

            Najczęstsze błędy odnośnie etykietowania produktów spożywczych związane są z wprowadzeniem konsumenta w błąd i jednocześnie zwiększenie atrakcyjności produktu. Spośród tych produktów są oliwa, oleje, miód, soki owocowe i warzywne, mięso i produkty mięsne, mleko i produkty mleczne, wina i inne alkohole oraz kawa. Przyjmuje się, że najczęstszym błędem jest podanie nieprawdziwej deklaracji pochodzenia produktów spożywczych oraz wszelkiego rodzaju dodatki np. kawa- dodatek kawy zielonej do palonej, soki owocowe- dodatek syropów cukrowych, przyprawy-nadmierny dodatek soli. Brak podkreślenia nazwy składnika powodującego alergię.

Inne przykłady:

• Wykorzystanie określenia „Gouda” w przypadku produktu sero-podobnego
• Pieczywo- brak określenia rodzaju np. pszenny, mieszany czy żytni, a stosowanie jedynie określenia krojony…
• Soki owocowe- dodatek cukru
• Dżemy i konfitury- nieprawidłowa deklaracja składu ilościowego produktu
• Miody- nieprawidłowa deklaracja pochodzenia
• Whisky- zastąpienie składników tańszym, mieszanie dwóch gatunków
• Dodatek cukru trzcinowego i buraczanego do win
• Dodatek ekstraktów owoców bogatych w antocyjany w celu barwienia win

        ● Nieprawdziwa deklaracja odmiany winogron i regionu pochodzenia (wina)

• Dodatek Lactobacillus w celu przyspieszenia dojrzewania win
• Nieprawdziwa deklaracja gatunku wyrobów spirytusowych
• Maskowanie braku leżakowania napojów alkoholowych
• Dodatek tłuszczu zwierzęcego (wołowego, kurzego) do olejów roślinnych
• Owoce (pomarańcze)- brak informacji o klasie jakości oraz nazwie odmiany