Jak zarejestrować produkt jako Gwarantowana tradycyjna Specjalność?

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS) – oznaczenie przeznaczone jest dla wyrobów produkowanych według ściśle określonej receptury, przy zastosowaniu tradycyjnych surowców. Wymagania jakie powinien spełniać nasz produkt, aby uzyskać Gwarantowaną Tradycyjną Specjalność:
1. Musi być wytwarzany według tradycyjnej receptury (przekazywanej z pokolenie na pokolenie) przez co najmniej 30 lat. Przykładami są m.in. kabanosy staropolskie czy olej rydzowy.
2. Produkt jest wytwarzany z surowców lub składników, które są tradycyjne.
3. Produkt może być wytwarzany na terenie całej Polski, pod warunkiem zachowania specyfikacji i receptury produkcji.

O rejestrację produktu jako GTS można ubiegać się w przypadku produktów rolnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi m.in. płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli, rybołówstwa czy też produkty pierwszego przetworzenia związane z tymi produktami. O GTS można się również ubiegać w przypadku środków spożywczych, tj. piwo, napoje z ekstraktów roślinnych, czekolada, chleb, ciastka , wyroby cukiernicze, makarony, sól oraz gotowe potrawy.

Wniosek może zostać złożony przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej, wytwarzające dany produkt.

Podobnie jak w przypadku ubiegania się o ChNP lub ChOG, producenci powinni przedstawić specyfikację (opis) danego produktu. Opis ten musi zawierać nazwę produktu oraz wszystkie informacje, które świadczą o jego specyficznym charakterze, a także dokładny opis produktu rolnego czy środka spożywczego, uwzględniający właściwości fizyczne, mikrobiologiczne oraz organoleptyczne. Należy podać także:
• opis metody produkcji, którą producenci są zobowiązani stosować, łącznie z właściwościami i cechami użytych surowców lub składników i metody otrzymywania produktu rolnego lub środka spożywczego,
• elementy świadczące o specyficznym charakterze produktu oraz
• wymogi kontroli rejestrowanego produktu.

Ponadto, w przypadku ubiegania się o rejestrację GTS we wniosku należy uwzględnić charakterystykę produktu rolnego, środka spożywczego bądź napoju spirytusowego, uwzględniając takie cechy jak:
• wygląd (zewnętrzny i na przekroju);
• kształt (zewnętrzny i na przekroju);
• wielkość;
• barwa (zewnętrzna i na przekroju);
• konsystencja, „wrażenie w dotyku”;
• smak i zapach;
• cechy mikrobiologiczne i fizyko-chemiczne;
• deklarowane poziomy, np.: zawartość alkoholu (w %), współczynnik pH, aktywność wody, inne wskaźniki;
• inne dodatkowe informacje dotyczące charakterystyki produktu rolnego lub środka spożywczego.

Dodatkowo należy podać surowce wykorzystywane do produkcji produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju
spirytusowego oraz etapy jego wytworzenia ze szczególnym uwzględnieniem tradycyjnych technik, umiejętności i narzędzi. Ponadto należy przedstawić informacje dotyczące tradycji, pochodzenia oraz historii wytwarzania produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego, w tym historyczne, spotykane w literaturze lub innych materiałach źródłowych wzmianki dotyczące produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego (np. stare przepisy, receptury, oznaczenia, w tym etykiety, cytaty z książek i z artykułów prasowych itp.) potwierdzające wykorzystywanie metody produkcji co najmniej od 30 lat.

Jeżeli metoda produkcji produktu rolnego, środka spożywczego  lub  napoju  alkoholowego  ulegała  zmianom  w  ciągu ostatnich  lat,  należy  podać  informację,  czy  zmiany  miały wpływ na jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego wynikające ze stosowania tradycyjnej metody produkcji.

1. Wniosek o rejestrację Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności składa się do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jego organem opiniodawczo-doradczym jest Rada do Spraw Tradycyjnych i Regionalnych Nazw Produktów Rolnych i Środków Spożywczych. Wniosek powinien dotyczyć tylko jednego produktu rolnego lub środka spożywczego. Należy pamiętać o dołączeniu do wniosku dowodu wniesienia opłaty.
2. Jeżeli Państwa Członkowskie nie zgłoszą sprzeciwu oraz złożony wniosek spełnia wymagania formalne Unii Europejskiej (co rozpatrywane jest przez Komisję Europejską), produkt zostanie wpisany do Rejestru Gwarantowanych
Tradycyjnych Specjalności.
3. Dane dotyczące rejestracji Komisja Europejska publikuje w Dzienniku Urzędowym UE.
4. W sytuacji pojawienia się sprzeciwu, Komisja zwraca się z prośbą do państw członkowskich, pomiędzy którymi zaistniał sprzeciw, o dojście do porozumienia w ciągu maksymalnie trzech miesięcy.
5. Jeżeli państwa dojdą do porozumienia, to w zależności od jego rezultatu dana nazwa zostaje wpisana do właściwego rejestru lub też procedura rejestracyjna musi rozpocząć się od nowa.
6. Gdy porozumienie nie dojdzie do skutku, o rejestracji decyduje Komisja Europejska. Stawka opłaty za dokonanie oceny wniosku o rejestrację produktu rolnego lub środka spożywczego jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność wynosi 300 zł.

Co daje ekoznak GTS na produkcie? Dzięki temu produkt jest charakterystyczny i wyróżnia się spośród innych, podobnych wyrobów. Symbol GTS pomaga zwiększyć atrakcyjność wyrobu, a dzięki ochronie prawnej UE symbol Gwarantowana Tradycyjna Specjalność na opakowaniu zabezpiecza producenta przed nieuprawnionym posługiwaniem się nazwą produktu i jego podrabianiem. Wzór wniosku, który potrzebny jest do ubiegania się o znak GTS znajduje się na stronie: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/formularze-wnioskow.