- przygotuj pomocne narzędzia, aby prawidłowo przeprowadzić kontrolę,
Audyt wewnętrzny – kontrola szkodników
Lista kontrolna zintegrowanego zarządzania szkodnikami pomoże sprawdzić teren zakładu pod kątem obecności szkodników i warunków, które zapewniają im możliwości przetrwania i/lub rozmnażania.
Listy audytowe
Instrukcja
- wypełnij listę kontrolną, zaznaczając odpowiednie pola; jeśli coś wzbudza wątpliwości, wypełnij pole „Uwagi”. W przypadku gdy dana sekcja będzie obfitowała w dużo uwag, po przeprowadzeniu audytu, zrób notatkę.
Pomocne narzędzia
- mapa budynku lub plan piętra w celu oznaczenia obszarów, które mogą wymagać dalszego zarządzania lub regularnej kontroli;
- standardowa latarka i latarka UV (dobre do wykrywania plam moczu gryzoni, które fluoryzują w świetle UV);
- nóż lub płaska szpatułka do włożenia w wąskie szczeliny;
- lupa jubilerska do identyfikacji owadów;
- fiolki z zamknięciem do zbierania wszelkich szkodników;
- teleskopowe lusterka – idealne do oglądania za lub pod trudno dostępne miejsca.
Program zabezpieczenia obiektu przed szkodnikami to nie tylko stosowanie trutek (to powinno być ostatecznością), ale cały szereg działań, takich jak:
- lustracja – dokładne poznanie obiektu, z jego wszystkimi zakamarkami, wykazujące, z jakimi zagrożeniami możemy mieć do czynienia, jakie w związku z tym działania należy podjąć, jakie prace w zakresie zabezpieczenia technicznego należy wykonać, jakie są ewentualnie braki w zakresie higieny czy szczelności obiektu;
- identyfikacja szkodników, każde pojawienie się szkodników powinno spowodować podjęcie działań określonych we wcześniej opracowanych procedurach postępowania (pojawienie się choćby niewielkiej ilości szkodników oznacza, że w krótkim czasie może być ich znacznie więcej). Podstawą do działania będzie dokładne określenie, jakie gatunki i ich przedstawiciele występują na terenie zakładu (znając ich biologię i behawioryzm, możemy skutecznie zabezpieczyć obiekt);
- opracowanie procedur (programu), czyli działań w zakresie zabezpieczenia przed szkodnikami, dokumentacja prowadzonych prac (opis procedur, formularze i protokoły kontroli i zwalczania szkodników);
- zwalczanie, stosownie do zagrożenia, dobranymi metodami i środkami (nie zawsze konieczne jest stosowanie trutek – środków chemicznych);
- monitoring aktywności szkodników – przegląd zainstalowanych urządzeń kontrolujących, inspekcja wizualna, wywiad wśród pracowników, rejestracja spostrzeżeń w odpowiednich formularzach;
- ocena skuteczności działań, ewentualnie podjęcie działań korygujących w stosunku do procedur stosowanych. Każdy zakład powinien posiadać opracowany i wdrożony program monitorowania obecności i aktywności szkodników oraz procedury dezynsekcji i deratyzacji.
Poszukaj dowodów na obecność szkodników:
- mrówki: szukaj dużych szlaków mrówek lub szlaków, po których poruszają się pojedyncze sztuki. Szukaj śladów mrówek wokół okien, przewodów elektrycznych lub hydraulicznych oraz przy krawędziach budynków. Poszukaj dziur lub pęknięć w fundamentach lub ścianach, które zapewniają wejścia do budynków. Kiedy zauważysz ślady mrówek, spróbuj podążać za mrówkami do miejsca, w którym wchodzą do budynku i, jeśli to możliwe, do gniazda. Zaznacz na planie budynku/piętra szlak komunikacyjny mrówek.
- karaluchy: szukaj śladów karaluchów, takich jak odchody (ciemne plamy lub smugi), łuski i martwe karaluchy. Owady te lubią ciepłe, wilgotne miejsca w pobliżu żywności i odpadów – kuchnie, łazienki, pomieszczenia do przygotowywania i przechowywania żywności. Warto zidentyfikować gatunek karalucha, który zadomowił się w zakładzie.
- muchy: szukaj much domowych wokół okien, śladów jedzenia oraz śmieci.
- myszy i szczury: szukaj nor i śladów gryzienia; spójrz na zapakowaną żywność, drzwi, okna, listwy przypodłogowe i przewody elektryczne pod kątem miejsc przeżutych, śladów zębów, zrębków lub wiórów. Sprawdź w pobliżu ścian, zapasów żywności i ścieżek pod kątem odchodów. Stare odchody gryzoni są twarde lub szare i kruche. Świeże odchody są ciemne i miękkie, co może być oznaką aktualnej inwazji. Sprawdź, czy w pobliżu fundamentów i ścian nie ma świeżo wykopanej ziemi. Sprawdź, czy na ścianach nie ma śladów ocierania – są to ciemne smugi wokół wygryzionych otworów. Drobny, rozdrobniony papier lub podobne materiały są powszechnymi materiałami do budowy gniazd. Sprawdź, czy nie ma ich w nieuzasadnionych logicznie miejscach.
- grzyby i pleśnie: szukaj pleśni w pomieszczeniach, w których wyczuwasz stęchły zapach oraz w miejscach często mokrych lub wilgotnych, takich jak łazienki, pralnie lub pomieszczenia gospodarcze i piwnice. Należy zwrócić uwagę na zapachy pleśni lub wilgoci, ponieważ sugerują one, że występuje gdzieś stojąca woda, panuje podwyższona wilgotność i prawdopodobny jest rozwój pleśni. Zwróć uwagę na skargi pracowników dotyczące nieprzyjemnych zapachów i problemów zdrowotnych. Pleśń występuje w wielu kolorach, może rosnąć w ciemnych miejscach i na ukrytych powierz-chniach.
- komary: Poszukaj miejsc, w których może naturalnie gromadzić się stojąca woda. Szukaj komarów spoczywających na ścianach lub unoszących się w pobliżu ludzi.
- ślimaki: szukaj nieregularnych dziur o gładkich krawędziach w liściach i kwiatach w pobliżu zakładu. Poszukaj ich srebrzystych śladów na ścieżkach.
- pająki: szukaj pajęczyn i pająków w ciemnych obszarach budynku.
- osowate: szukaj osowatych. Gniazda można znaleźć w norach, w ziemi, w pustkach ścian i stropach budynków.
Inne: szukaj dowodów na obecność innych szkodników – często w postaci odchodów – takich jak koty, psy, lisy, dziki, gołębie i wiewiórki.
Audyt wewnętrzny – kontrola szkodników
........................................................
(nazwa zakładu)
........................................................
(adres)
........................................................
(imię i nazwisko osoby zatwierdzającej)
........................................................
(data, miejsce)
Tereny zewnętrzne
Przechowywanie śmieci: pojemniki na śmieci i śmietniki
1. Czy są prawidłowo zapieczętowane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
2. Znajdują się z dala od drzwi wejściowych i szlaków komunikacyjnych
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
3. Znajdują się na twardych, zmywalnych powierzchniach, takich jak beton
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
4. Obszar wokół pojemników na śmieci i śmietników jest wolny od rozlanych płynów lub śmieci
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
5. Wszystkie surowce wtórne są płukane lub czyszczone
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
6. Szkodniki (dowody na obecność szkodnika, uszkodzenia lub samego szkodnika)
mrówki
karaczanowate
muchy
myszy, szczury
osowate
inne, sprecyzować jakie: .....................................................................................................................................
Zewnętrzna część budynku
7. Ściany, dach i fundament są wolne od dziur i pęknięć
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
8. Listwy okienne są wolna od pęknięć
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
9. Okna zamykają się prawidłowo i są szczelne
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
10. Ramy okienne są wolne od uszkodzeń (np. dziur lub luk)
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
11. Otwory wentylacyjne i okna, które się otwierają, są osłonięte tkaniną osprzętową
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
12. Drzwi zewnętrzne mają dodatkowe uszczelnienia lub podobne bariery
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
13. Rynny dachowe są wolne od liści i zanieczyszczeń
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
14. Źródła wody są wolne od kapania i przecieków
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
15. Woda odpływa z budynku w kontrolowany sposób
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
16. Fundament wystaje ponad poziom gruntu
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
17. Szkodniki (dowody na obecność szkodnika, uszkodzenia lub samego szkodnika)
mrówki
karaczanowate
muchy
myszy, szczury
osowate
inne, sprecyzować jakie: .....................................................................................................................................
Teren wokół budynku
18. Rośliny są co najmniej 15 metrów od budynku
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
19. Gałęzie drzew i krzewów znajdują się co najmniej 10 metrów od budynku
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
20. Ściany budynków są wolne od bluszczu i innych pnączy
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
21. Drewno, gruz i gruba ściółka znajdują się w odległości co najmniej 10 metrów od budynku
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
22. Źródła wody (krany lub zraszacze) nie powodują zastoju wody
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
23. Źródła wody są wolne od kapania i przecieków
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
24. Ukształtowanie terenu jest wolne od stojącej wody
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
25 Woda odpływa z budynku w sposób kontrolowany
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
26. Pojemniki na śmieci na zewnątrz są zadaszone i zamykane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
27. Pojemniki na śmieci są łatwe do mycia
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
28. Stanowiska z przynętami na szkodniki, jeśli są obecne, są poza zasięgiem osób postronnych
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
29. Pułapki na szkodniki, jeśli są obecne, są łatwe do obserwacji i monitorowania
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
30. Szkodniki (dowody na obecność szkodnika/szkodników)
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
Wnętrze budynku
Kuchnia/jadalnia
31. Obszary wokół i pod sprzętami są czyste i suche
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
32. Blaty, półki, szafki i szuflady są czyste i suche
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
33. Żywność jest przechowywana w szczelnie zamkniętych pojemnikach
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
34. Produkty luzem są przechowywane na podwyższeniu i nie mają kontaktu ze ścianami
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
35. Stoły i blaty są wolne od resztek jedzenia, tłuszczu i substancji słodzących
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
36. Podłogi i listwy są wolne od resztek jedzenia, tłuszczu i substancji słodzących
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
37. Pudełka kartonowe i inne niepotrzebne opakowania nie są obecne
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
38. Krany i rury nie kapią ani nie przeciekają
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
39. Szczeliny między rurami, otworami wentylacyjnymi i ścianami są uszczelnione lub ekranowane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
40. Pęknięcia, szczeliny wokół szafek i listwy są uszczelnione lub zatkane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
41. Pojemniki na śmieci są zamykane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
42. Stanowiska z przynętami na owady, jeśli są obecne, są odpowiednio oznakowane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
43. Pułapki monitorujące szkodniki, jeśli są obecne, są łatwe do obserwacji
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
44. Szkodniki (dowody obecności szkodnika/szkodników)
mrówki
karaczanowate
muchy
myszy, szczury
osowate
inne, sprecyzować jakie: .....................................................................................................................................
Toalety
45. Wolne od pleśni
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
46. Ściany, podłoga i płytki są w dobrym stanie bez pęknięć
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
47. Krany i rury nie kapią ani nie przeciekają
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
48. Szczeliny między rurami, otworami wentylacyjnymi i ścianami są uszczelnione lub ekranowane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
49. Pęknięcia i szczeliny wokół szafek i luster są uszczelnione lub zatkane
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
50. Szkodniki (dowody na obecność szkodnika/szkodników)
mrówki
karaczanowate
muchy
myszy, szczury
osowate
inne, sprecyzować jakie: .....................................................................................................................................
Przestrzeń wspólna
51. Meble łatwo się poruszają podczas mycia i dezynfekcji
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
52. Wolna od zbędnych sprzętów, urządzeń, elementów wyposażenia
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
53. Ściany lub listwy przypodłogowe są wolne od dziur
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
54. Obszar między ścianą a listwą przypodłogową jest wolny od pęknięć
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
55. Artykuły spożywcze znajdują się w zamkniętych pojemnikach
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
56. Obecność artykułów spożywczych jest monitorowana
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................
57. Pojemniki na śmieci mają pokrywy
Tak Nie UWAGI ....................................................................................................................................