Drobnoustroje wywołujące zakażenia i zatrucia pokarmowe

Egzotoksyny – wydzielane przez żywe komórki, znajdują się w dużej ilości w pożywce (żywności). Wysoce toksyczne, powodują śmierć w dawkach miligramowych. Względnie niestałe zostają unaczynione przez ogrzanie w temperaturze 60 °C (można przez działanie formaliny, przeprowadzić w nietoksyczny antygenowo czynny taksoid), silne antygeny powodujące powstawanie przeciwciał o wysokim mianie. Proteiny o masie cząsteczkowej 10000 – 900000 wytwarzane głównie przez bakterie Gram dodatnie.